Poradnik pielęgnacji i konserwacji roweru full suspension

Rowery z pełnym zawieszeniem to sprzęt do zadań specjalnych. Można nimi pokonać niemal każdą trasę, jednak najlepiej sprawdzają się w trudnym terenie. Zostały stworzone do tego, by w górach czuć się z nimi jak na placu zabaw, czerpiąc przyjemność z pokonywania ścieżek, trudnych podjazdów i wymagających zjazdów. Jak to na placu zabaw, ważna jest nie tylko frajda, ale też bezpieczeństwo. Aby jedno i drugie było na właściwym poziomie, rowery typu full suspension wymagają odpowiedniej troski serwisowej. Liczba elementów, na które należy pod tym względem zwrócić uwagę, może przyprawić początkujących amatorów górskiej jazdy o ból głowy, jednak jest na to sposób. Najprostszy to oddanie roweru w ręce fachowców, którzy zjedli zęby na serwisowaniu rowerów z pełnym zawieszeniem. Czy jest to jedyne wyjście? Każdy może sam odpowiedzieć na to pytanie, zapoznając się z poniższym zestawem serwisowych zagadnień, które należy uwzględnić, by na górskim placu zabaw było i przyjemnie, i bezpiecznie.

Brudny, niekoniecznie szczęśliwy

Po każdej jeździe należy upewnić się, że rower z pełnym zwieszeniem jest gotowy na kolejne wyzwania w terenie. Tym razem chcemy jednak zwrócić uwagę na elementy, którymi należy się zająć na zakończenie sezonu rowerowego czy przed rozpoczęciem nowego. Niektórzy uważają, że brudny rower to szczęśliwy rower, ale są pewne granice. Przed rozpoczęciem poważnych prac serwisowych rower full suspension powinien zostać odpowiednio wyczyszczony. Mycie roweru to temat rzeka, w internecie można znaleźć wiele poradników na ten temat. Niezależnie od tego, jaką kolejność czyszczenia poszczególnych elementów zastosujemy, warto przestrzegać najważniejszych zasad pielęgnacyjnych. Jedna z nich dotyczy użycia myjki ciśnieniowej, która wśród użytkowników rowerów MTB budzi kontrowersje. Nadaje się do czyszczenia roweru z błota i brudu, jednak nie radzimy używania jej do czyszczenia mechanizmów roweru, takich jak łożyska, mechanizmy zapadkowe czy połączenia gwintowe. Woda pod dużym ciśnieniem może wepchnąć mieszaninę wody i brudu w mechanizmy roweru, zmieniając środki smarujące w bezwartościowe emulsje. Jeszcze większe szkody mogą spowodować drobiny piasku czy błota, które po połączeniu z powstałymi emulsjami mogą zniszczyć kulki i bieżnie łożysk czy powierzchnie ślizgowe.

Tarcza do obrony

Myjąc napęd, należy zadbać o mechanizm korbowy, łańcuch, kasetę i przerzutkę/przerzutki. Przed zastosowaniem odtłuszczacza ważne jest, aby zabezpieczyć tarczę hamulcową. Zwłaszcza czyszcząc nim kasetę, można przenieść tłusty brud na tarczę, co może przynieść opłakane skutki w trudnym terenie, w którym sprawne hamulce to podstawa. Zabezpieczenie tarczy tak, by nie dopuścić do jej zabrudzenia w czasie mycia napędu, pozwoli zachować jej sprawne działanie. Po dokładnym wyczyszczeniu napędu przy użyciu odpowiednich środków należy nasmarować go, aplikując kropelkę oleju czy wosku na każde ogniwo.

Dbałość o napęd pozwoli wydłużyć jego żywotność. Łańcuch powinien być przed jazdą nie tylko czysty, ale powinien też być w dobrym stanie – jego zużycie można łatwo sprawdzić przy użyciu przymiaru.

• W napędach 9-rzędowych i starszych łańcuch zaleca się wymieniać, gdy przymiar pokazuje zużycie 0,75%, a przy 1,0% zwykle konieczna jest już także wymiana kasety.
• W napędach 10- i 11-rzędowych wymianę łańcucha najlepiej przeprowadzać przy wartości 0,5%, a przy 0,75% często trzeba już liczyć się z wymianą kasety.
• W napędach 12-rzędowych łańcuch powinno się wymieniać już przy 0,5%, aby chronić kasetę, a wartości 0,75–1,0% oznaczają zazwyczaj konieczność wymiany całego napędu.

Trzeba pamiętać, że faktyczna trwałość zależy od stylu jazdy i warunków, w jakich używamy roweru – im częściej jeździmy w błocie czy piasku, tym szybciej napęd się zużywa.

Prosty hak to podstawa

„Tylko nie zmieniaj przerzutek!”. Kto z nas nie pamięta tej dramatycznej prośby kolegi, który powierzał nam swój drogocenny sprzęt. Dorośli rowerzyści, o bardziej liberalnym podejściu do przerzutek, docenią ich dobrą pracę, od której w dużej mierze zależy ocena pracy całego napędu. Przed przystąpieniem do regulacji przerzutki warto sprawdzić stan jej haka. Niewłaściwa zmiana przełożeń może wynikać ze skrzywionego haka, a konsekwencje jego skrzywienia mogą być o wiele dotkliwsze, łącznie z zaczepieniem wózka przerzutki o szprychy tylnego koła. Takie zdarzenie może sprawić, że łańcuch spadnie pomiędzy zębatki i szprychy, co w konsekwencji może spowodować zerwanie haka przerzutki, pogięcie przerzutki i łańcucha, a także zerwanie szprych, nie wspominając o bolesnych konsekwencjach dla rowerzysty. Jazda rowerem w trudnym terenie obarczona jest ryzykiem uszkodzenia sprzętu nie tylko z powodu ewentualnych upadków, ale też zahaczenia o korzenie czy skały, uderzenia kamieni, dlatego weryfikacja haka przerzutki przed nowym sezonem i w razie potrzeby wymiana go na nowy to konieczność.

Za mocno, za słabo, czyli regulacja przerzutki

Jeśli chodzi o samą regulację przerzutki, sposób zmiany przełożeń zależy od naprężenia linki. Jeśli łańcuch nie wskakuje na większe zębatki, oznacza to, że linka jest zaciągnięta zbyt słabo, a gdy nie chce spadać na mniejsze zębatki, jest zaciągnięta za mocno. Trzeba wtedy odpowiednio wyregulować linkę poprzez kręcenie baryłką regulacyjną przy manetce albo na przerzutce. Nie powinno się do regulacji używać śrubek znajdujących się na przerzutce, które służą jedynie do ustawienia zakresu, w którym porusza się przerzutka. Bez wyraźnej potrzeby nie powinno się nimi zajmować.

Do właściwej pracy przerzutek niezbędny jest także właściwy stan przewodów. Przed nowym sezonem konieczna może być wymiana linek i pancerzy, na których może się zbierać brud. Zastosowanie nowych przewodów przerzutki może pomóc w uzyskaniu większej precyzji zmiany biegów, ważne są również linki hamulców, które mogą się przecierać. Przed sezonem należy zweryfikować ich stan i w razie potrzeby wymienić je, podobnie, jeśli chodzi o okładziny hamulcowe do hamulców tarczowych.

Kluczowe na placu zabaw

Nie sposób ruszać na trasę rowerem z pełnym zawieszeniem bez sprawnych hamulców, dlatego podczas serwisowania należy poświęcić im dużą uwagę. W przypadku hamulców hydraulicznych i ich złego działania konieczne może być ich odpowietrzenie. Sygnałem ostrzegawczym powinno być uczucie zbyt miękkiej klamki i brak odpowiedniej mocy hamowania. Do odpowietrzenia hamulców potrzebny będzie nie tylko nowy płyn hamulcowy, ale też właściwe narzędzia, w tym klucz płaski 7 mm, klucze imbusowe, strzykawka z wężykiem dopasowana do zacisku, pojemnik na olej, ewentualnie woreczek z wężykiem, lejek do klamki hamulcowej oraz dystans do tłoczków hamulcowych. Odpowiednie odpowietrzenie hamulca wymaga przestrzegania konkretnych wskazówek, które można znaleźć w internetowych poradnikach. Można również zlecić to zadanie fachowcom, do czego zdecydowanie zachęcamy mniej doświadczonych rowerzystów.

Kolejne elementy, których odpowiedni stan jest kluczowy na górskim placu zabaw, to amortyzatory. Także w tym przypadku serwisowanie wymaga odpowiednich narzędzi, wiedzy i doświadczenia. Ponieważ zawieszenie roweru ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo w trudnym terenie, przedsezonowe serwisowanie amortyzatorów MTB również zalecamy zlecić w profesjonalnym punkcie. Producenci amortyzatorów podają, jak często powinny być poddawane przeglądowi i należy stosować się do tych zaleceń. Z przeglądem takim nie warto zwlekać do ostatniej jazdy w sezonie, by nie dopuścić do ewentualnej korozji. Oprócz tego w rowerze z pełnym zawieszeniem warto zadbać o punkty obrotu tylnego wahacza i łącznika zawieszenia. Aby odpowiednio działały, przed sezonem należy je rozebrać i sprawdzić stan łożysk bądź tulei ślizgowych, w zależności od tego, jakie rozwiązanie zastosowano w rowerze. Jeśli łożyska są zużyte, trzeba zastąpić je nowymi.

Nowe opony, nowa jakość

Pozostając przy łożyskach, konieczne jest także sprawdzenie stanu łożysk suportu i sterów, wyczyszczenie ich i nasmarowanie, a w razie potrzeby skasowanie luzu bądź wymienienie łożysk. To samo dotyczy łożysk piast. Koła roweru full suspension są w terenie mocno obciążone, dlatego potrzebne może być również ich wycentrowanie. Aby zostało wykonane poprawnie, nie obędzie się bez specjalistycznych narzędzi, dlatego również tę czynność najlepiej powierzyć fachowcom z serwisu rowerowego. Samemu można za to ocenić stan opon. Zużyty bieżnik to podstawowy powód, by wymienić opony. Warto zwrócić uwagę nie tylko na przetarty środkowy bieżnik, ale też na boczne klocki. Jeśli są starte, opona również wymaga wymiany. Należy także przyjrzeć się bocznym ściankom opony i sprawdzić, czy nie mają one pęknięć. Sygnałem ostrzegawczym powinna być również dużo gorsza przyczepność w trakcie jazdy. Nowe opony MTB pozwolą nie tylko uzyskać większą przyjemność z jazdy, ale też wydatnie zwiększą bezpieczeństwo na trasie. Na liście elementów do uwzględnienia podczas przedsezonowego przeglądu roweru full suspension powinna się znaleźć również regulowana sztyca, która stała się standardem w tego typu rowerach. W razie potrzeby konieczna może być m.in. wymiana linki i pancerza blokady regulowanej sztycy oraz sprawdzenie płynności pracy manetki sztycy.

Przeszczep serca? Oby nie!

Serwisując rower górski, nie sposób nie zająć się także jego sercem, czyli ramą. Dobrze jest dokładnie przyjrzeć się jej i sprawdzić, czy nie ma na niej pęknięć bądź innych uszkodzeń. Mogą one niestety wiązać się z koniecznością przeszczepu serca, czyli wymianą ramy na nową. Taką operację najlepiej zlecić specjalistom, podobnie jak wiele innych czynności wskazanych dotychczas we wpisie. W zaawansowanym technologicznie rowerze z pełnym zawieszeniem jest wiele elementów, które można łatwo uszkodzić poprzez nieumiejętne serwisowanie w domowych warunkach. Zwłaszcza karbonowe komponenty mogą ucierpieć, gdy są skręcone z niewłaściwym momentem obrotowym, ale może to dotyczyć także aluminiowych części rowerowych. Zastosowanie klucza dynamometrycznego jest z tego względu koniecznością dla każdego, kto chce się cieszyć bezpieczną jazdą. W trosce o nią powinno się również uwzględniać zalecenia producentów karbonowych elementów znajdujących się w rowerze typu full suspension. Ostra jazda w trudnym terenie wymaga niezawodnego sprzętu, dlatego wskazania dotyczące żywotności i wymiany takich elementów należy traktować z pełną powagą. To właśnie ona podczas serwisowania jest potrzebna, żeby rower z pełnym zawieszeniem pomógł nam zbliżyć się do pełni szczęścia na trasie.